W listopadzie roku 2014 oraz we wrześniu roku 2015 miały miejsce wyjazdy badawcze do Chile (Santiago de Chile i Valparaiso). Pozwoliły one na przeprowadzenie kwerendy oraz badań źródłowych, a także umożliwiły dr Annie Ratke-Majewskiej oraz dr Patrykowi Wawrzyńskiemu nawiązać współpracę z dwiema instytucjami goszczącymi: Universidad de Santiago de Chile (Departamento de Historia) oraz Universidad de Chile (Departamento de Ciencias Historicas). Podczas wykładów gościnnych w tych ośrodkach naukowych dr Anna Ratke-Majewska miała szansę dokonać porównania polskiej i chilijskiej polityki pamięci w okresie tranzycji systemowej.
Cmentarz Generalny w Santiago de Chile
Na Cmentarzu Generalnym w Santiago znajdują się bardzo istotne miejsca pamięci poświęcone ofiarom reżimu generała Augusto Pinocheta. Jednym z nich jest kwatera Patio 29, gdzie w bezimiennych grobach grzebano ofiary puczu z 11 września 1973 roku oraz zamordowanych w okresie autorytarnych rządów wojskowych w Chile. Na Cmentarzu znajduje się również pomnik poświęcony pamięci pojmanych, zaginionych i straconych (Memorial del Detenido Desaparecido y del Ejecutado Político), grób Víctora Jary (chilijskiego barda, poety, reżysera teatralnego, piosenkarza, gitarzysty i aktywisty politycznego, zabitego we wrześniu roku 1973) oraz prezydenta Salvadora Allende, który popełnił samobójstwo w dniu zamachu stanu [dr A.Ratke-Majewska].
Londres 38
Budynek przy ulicy Londres 38 w Santiago stanowił jedną z tajnych siedzib DINA (Dirección de Inteligencia Nacional), czyli Narodowej Dyrekcji Wywiadu, która zajmowała się działalnością wywiadowczą wymierzoną w przeciwników politycznych reżimu Pinocheta oraz pełniła rolę policji politycznej. Londres 38 po przejęciu władzy przez juntę stał się miejscem kaźni. Obecnie służy upamiętnianiu ofiar rządów wojskowych Augusto Pinocheta. Co więcej, za pośrednictwem wystaw czasowych i ekspozycji stałych sprzyja również refleksji nad tematyką praw człowieka [dr A.Ratke-Majewska].
Muzeum Pamięci i Praw Człowieka (Museo de la Memoria y los Derechos Humanos)
Museo de la Memoria y los Derechos Humanos zostało poświęcone przede wszystkim problematyce łamania praw człowieka przez chilijskie władze w latach 1973-1990, a jego zadaniem jest, po pierwsze – oddanie hołdu ofiarom zbrodni reżimu Augusto Pinocheta i ich rodzinom, po drugie natomiast – pobudzenie dyskusji nad znaczeniem szacunku oraz tolerancji w społeczeństwie [dr A.Ratke-Majewska].
Villa Grimaldi
To kolejne funkcjonujące w przestrzeniu publicznej miejsce pamięci o ofiarach reżimu Augusto Pinocheta. Posiadłość Villa Grimaldi była jedną z tajnych siedzib DINA, stanowiąc ośrodek przetrzymywania, okrutnych tortur i zbrodni [dr A.Ratke-Majewska].
42. rocznica zamachu stanu – 11 września 2015 r. – Santiago de Chile
Fotografie prezentują formy upamiętniania wydarzeń z 11 września 1973 roku. Na zdjęciach ujęto kwiaty, wieńce i pomniki przed pałacem prezydenckim – Palacio de La Moneda (gdzie podczas szturmu wojsk oddanych juncie zginął śmiercią samobójczą prezydent Salvador Allende) oraz obchody rocznicy na Stadionie Narodowym (Estadio Nacional), przekształconym po puczu w obóz koncentracyjny i stanowiącym jedno z miejsc przetrzymywania, tortur oraz represji [dr A.Ratke-Majewska].
Monumento Mujeres en la Memoria
Jeden z pomników poświęcony pamięci ofiar łamania praw człowieka w Chile, dedykowany kobietom. Jego zadaniem jest upamiętnienie wszystkich kobiet, które ucierpiały na skutek represji w okresie rządów wojskowych Augusto Pinocheta, brały udział w walce z reżimem, czy też działały na rzecz demokratyzacji społeczeństwa chilijskiego [dr A.Ratke-Majewska].
Muzeum Solidarności Salvadora Allende (Museo de la Solidaridad Salvador Allende)
Muzeum, oficjalnie zainaugurowane w roku 1972, zamknięte zostało po zamachu stanu junty Augusto Pinocheta. Jego działalność wznowiono w roku 1991 i obecnie stanowi jedno z najważniejszych muzeów sztuki współczesnej w Ameryce Łacińskiej [dr A.Ratke-Majewska].
Universidad de Santiago de Chile (Facultad de Humanidades, Departamento de Historia)
Spotkanie z władzami i kadrą Wydziału. Wykonawców projektu (dr Annę Ratke-Majewską i dra Patryka Wawrzyńskiego) gościł Dziekan – Dr Marcelo Mella Polanco. Na fotografii –Dyrektor Departamentu Historii – Dr Igor Goicovic Donoso. W tle – rzeźby upamiętniające ofiary reżimu – w tym gitara z dłonią wzniesioną ku niebu, upamiętniająca Víctora Jarę [dr A.Ratke-Majewska].
Universidad de Chile (Facultad de Filosofía y Humanidades, Departamento de Ciencias Historicas)
Spotkanie z władzami i kadrą Departamentu. Na fotografii (po stronie prawej) – Profesor Fernando Ramírez Morales oraz Profesora María Elisa Fernández Navarro. Kolejne zdjęcie przedstawia mural na jednej ze ścian budynku Wydziału odnoszący się do tematyki pamięci historycznej [dr A.Ratke-Majewska].